‘Reddingsvest werkt alleen ’

REGIO Afgelopen donderdag sloeg op het Veluwemeer een kano om met daarin een Duits gezin. Drie van de vier overleefden het niet. Ondenkbaar! Als watersporter met jonge kinderen, grijpt het me naar de keel. Hoe is zoiets mogelijk?

Hoe heeft het op het Veluwemeer zo vreselijk mis kunnen gaan? Wat een mooie vakantiedag had moeten zijn, eindigde in een onvoorstelbaar drama dat het leven kostte aan een vader, moeder en dochter (5). De andere dochter (7) klampte zich vast aan een boei en werd gered. Het gezin was op vakantie in Nederland en verbleef op het vakantiepark Europarcs Bad Hoophuizen in Hulshorst. Daar huurden ze een kano bij watersportbedrijf Windy Waters.

Toen ik de eerste nieuwsberichten las over het ongeval, gingen mijn nekharen overeind staan en mijn maag draaide om. Vorig weekend nog stapte ik met mijn man en onze twee zoons van 2 en 5 jaar oud aan boord van onze zeilboot gelegen in Jachthaven Strand Horst. Vrienden stapten een dagje op om mee te varen. We hadden drie kinder-reddingsvesten aan boord, en vier kleine kinderen. Dus één kind droeg geen reddingsvest. Toch voeren we uit. Want het was mooi weer, we kunnen goed varen, de bekende excuses. Onverantwoord, realiseer ik me nu des te meer. 

NIET VERPLICHT Het Duitse gezin voer uit zonder zwemvesten. Hoe kan het dat zulke jonge kinderen geen reddingsvesten droegen? En wiens verantwoordelijkheid is dit? Van de ouder of van de verhuurder? ‘Varen doe je samen’ is een samenwerking tussen verschillende instanties waaronder Politie, Rijkwaterstaat en de Koninklijke Nederlandse Reddingmaatschappij (KNRM) met als doel de veiligheid op en rond het water te vergroten. Nautisch deskundige van de politie Bouke Jansma laat namens het verbond weten: ,,Het is niet verplicht om een reddingsvest te dragen in de meeste gevallen. Opvarenden van snelle boten moeten wel een reddingsvest bij de hand hebben. In het geval van open boten zoals SUP’s, kano’s, waterfietsen en dergelijken adviseren we echter iedereen een reddingsvest te dragen. Maar het is ieders eigen verantwoordelijkheid. Het is zoals het dragen van een helm op een racefiets.”

Een belletje langs verschillende watersportverhuurbedrijven in de regio Randmeren leert dat verhuurders reddingsvesten aanbieden. Ook de aangeslagen eigenaar van Windy Waters geeft aan bij elke verhuur reddingsvesten aan te bieden. ,,Als mensen deze echter niet aantrekken, hebben wij daar geen zicht op.” Dat bevestigt ook Erik Jeuring van de aan de overkant van het Veluwemeer gevestigde De Randmeren zeilschool en bootverhuur. Hij geeft aan standaard reddingsvesten mee te geven. ,,Maar als het rustig weer is, kan het natuurlijk zo zijn dat mensen de vesten niet meenemen.”

ONWETENDHEID Waar stopt de verantwoordelijkheid van de verhuurder en waar begint die van de huurder? Bouke Jansma geeft aan dat mensen vaak onwetend zijn en de situatie niet juist inschatten. ,,Ieder jaar komen er zo’n twintig personen om het leven bij ongevallen met betrekking tot boten. In 70 procent van de gevallen omdat ze geen reddingsvest droegen. Het verplicht maken van het dragen van een reddingsvest is echter bijna onmogelijk. Moet iemand er dan bijvoorbeeld ook een dragen als hij aan dekt ligt te zonnen? Mensen zouden elkaar juist meer erop moeten aanspreken; het moet common sense worden om een reddingsvest te dragen op open boten.”

Erik Jeuring herkent dit beeld. ,,In zijn algemeenheid zien wij dat klanten meer zorg nodig hebben. Wij spelen daarop in door risico-preventie toe te passen. Soms geven we alleen advies maar in andere gevallen geven we boten niet mee. Dat is soms een lastige inschatting. Maar als hier een gezin met kleine kinderen aan de balie staat om een kano te huren terwijl het hard waait, dan stuur ik ze weg.”

GISSEN Het blijft voorlopig gissen naar de gebeurtenissen die afgelopen donderdag tot het drama leidden. De kano was geschikt voor een gezin van vier personen. Windy Waters zegt daarover: ,,In het midden is een tweezitsbankje waar kinderen naast elkaar kunnen zitten. Voor- en achterin zit een smal bankje voor de volwassenen.” Ook wordt aangegeven dat de kano’s blijven drijven wanneer ze omslaan en dat het vaargebied grotendeels kniediep is. Of de weersomstandigheden een rol hebben gespeeld blijft vooralsnog onduidelijk. ,,Donderdag was het weer wat slecht maar niet zo slecht dat het gevaarlijk was om te gaan kanoën. Geen verontrustende omstandigheden.” Erik Jeuring zegt over de omstandigheden: ,,Vaak vergeten we dat de Randmeren een van de grotere binnenmeren van ons land zijn. Het is geen speelterrein. Als het in een bui gaat waaien, kan het ineens onstuimig worden.”  

OMSLAAN Dat op het water niets is wat het lijkt, weet ik uit eigen ervaring. Het weer kan zomaar omslaan, in buien trekt de wind aan, golfjes bouwen zich razendsnel op en je raakt snel gedesoriënteerd. Paniek is dan dichtbij. Persoonlijk verbaas ik me over SUP-ers die doodleuk in hun zwemkleding een eilandje middenin het meer komen binnenpeddelen, zonder reddingsvest en zonder telefoon voor navigatie of om in geval van nood hulp in te schakelen. ,,Een reddingsvest werkt pas als je hem draagt. Uiteindelijk moet je het zelf willen”, besluit Bouke.

Frieda Fennell