Stelling: regie complexe jeugdzorg weer naar het Rijk

PUTTEN Wat speelt er in de politiek? Hoe kijken verschillende partijen aan tegen actuele kwesties in Putten? Om daar iets van te laten zien, legt de redactie van De Puttenaer maandelijks een stelling voor aan leden van de verschillende partijen.

Het aantal kinderen en jongeren in de jeugdzorg is van 2015 tot 2020 gestegen, maar in het laatstgenoemde jaar juist gedaald. Volgens voorlopige cijfers van het CBS kregen in 2020 429.215 jongeren tot 23 jaar een vorm van jeugdzorg, 14.370 minder dan in 2019. In de gemeente Putten kregen in 2020 in totaal 645 kinderen en jongeren tot 23 jaar te maken met jeugdzorg.
Volgens hoogleraar Jeugdrecht Mariëlle Bruning raken de zware vormen van jeugdzorg, zoals jeugdbescherming, door de huidige marktwerking in de knel. De stelling is daarom: De regie van de complexe jeugdzorg moet weer terug naar het Rijk.

CDA: Zorg voor voldoende middelen

Toen gemeenten in 2015 verantwoordelijk werden voor de jeugdzorg stonden zij voor een enorme uitdaging. Vooral de bezuinigingen zorgden voor een extreme opgaaf. 

 Toch laten gemeenten zien dat de lokale aansturing kan werken, de inzet van lokale wijkteams en de samenwerking met scholen hebben een positief effect op het signaleren van problemen en dus ook op het sneller hulp kunnen bieden. Wat daarin wel noodzakelijk is voor het slagen van deze transitie is flexibiliteit en communicatie. Ouders en kinderen moeten zich gehoord en gezien voelen, en vooral niet van het kastje naar de muur gestuurd worden. Regels en kaders zijn nodig, maar moeten niet zorgen voor lange, stroperige processen voordat er hulp geboden kan worden. Dit moet voorkomen worden. Alleen dan is het een succes, en dus niet als we de goedkoopste zorg kunnen leveren.

De bezuinigingen die destijds zijn doorgevoerd, hebben gezorgd voor een tekort van vele miljoenen. Het gevaar dreigt dat er dan juist beknibbeld wordt op de kwaliteit van de zorg en het leveren daarvan. De oplossing is niet om de jeugdzorg weer terug te geven aan Den Haag, maar er moet een veel betere balans komen in de financiële ondersteuning vanuit het Rijk naar de gemeenten. Juist nu de vraag naar jeugdzorg alleen maar groter en complexer wordt is dat bepalend. Dat is de opdracht die het college heeft: zorgen voor voldoende middelen die nodig zijn om de zorg te kunnen leveren aan iedereen die dat nodig heeft.

Annemarie van de Brug, raadslid

Wij Putten: Specialistische zorg weg bij gemeenten

Als het gaat om de vraag of het Rijk de regie over de jeugdzorg weer moet terugnemen, maakt Wij Putten graag onderscheid tussen de generalistische jeugdzorg en de specialistische zorg. 

Bij de eerste gaat het om lichte tot matige psychische problemen, waar meestal kortdurende zorg voor nodig is. In Putten is veel gedaan om deze vorm van zorg goed op de rit te krijgen en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Bij de huisartsen zijn praktijkondersteuners voor de jeugd geplaatst, die bij de eerste hulpvraag of signalen van problemen kunnen ingrijpen en kunnen sturen in de hulpverlening.

Verder heeft de gemeente de regie naar zich toegetrokken, waardoor er bij een hulpvraag geen tussenkomst nodig is van instanties of een indicatiestelling van een extern bureau. In plaats daarvan wordt in een gesprek aan de keukentafel bepaald welk maatwerk er gewenst is, met als voordeel dat de gemeente ook oog kan hebben voor de samenhang met andere problemen, bijvoorbeeld als het gaat om werk, inkomen of problemen met schulden. Dit succes zet Wij Putten niet graag overboord.  

Iets anders is het als het gaat om de specialistische jeugdzorg, als er complexe, ernstige tot zeer ernstige psychische problemen in het spel zijn. Die zijn een maatje te groot voor de keukentafel, deze problematiek hoort thuis bij het Rijk of de provincie. In politiek Den Haag wordt overwogen om deze specialistische zorg weg te halen bij de gemeente. Wij Putten staat hier vierkant achter. Deze zorg vraagt specifieke deskundigheid en we mogen de jongeren met dit soort problemen niet in de kou laten staan.

Wilma van Voorst-Ruiter, raadslid

VVD: Jeugdzorg moet in Putten blijven

De jeugdzorg is in 2015 via de decentralisatie van de rijksoverheid bij de gemeenten ondergebracht. Echter nu, na een aantal jaren, blijken er nog steeds aanzienlijke problemen te zijn bij de jeugdzorg. Dat is ook onze gemeente niet voorbijgegaan.

Voornamelijk deze langdurige, complexe zorg is erg duur. Inmiddels is dit besef ook bij de rijksoverheid doorgedrongen en stelt men voor om voor 2022 een extra budget van maar liefst 1,3 miljard ter beschikking te stellen voor de jeugdzorg. Met deze extra gelden kunnen de tekorten worden opgevangen.

In de zorg voor de jeugd gaat het er nu juist om dat de verschillende hulpaanbieders en ondersteuners dicht bij het kind of de jongvolwassene staan. Samenwerking tussen experts, zoals bijvoorbeeld het Puttens Expertise Team bij het aanpalende domein scholen, is een voorbeeld van de manier waarop samenwerking loont.

Op dit moment verloopt de samenwerking tussen de verschillende hulpaanbieders op het gebied van jeugdzorg nog niet optimaal. Dit is niet goed voor het kind en financieel ook zeer onwenselijk.

Echter dat dit nu zo is, is geen reden om de regie van de complexe jeugdzorg weer terug te leggen naar het Rijk.

Want maatwerk is volgens de VVD Putten de beste oplossing voor onze jeugd, want daar gaat het tenslotte om.

Bert Klompenhouwer

Gemeentebelangen: Juiste zorg is enige dat telt

De hoofdvraag die ik mij iedere keer stel, voor wie doen we dit allemaal? Daar kan maar één antwoord op komen, voor onze inwoners! Deze vraag wordt wat mij betreft te weinig gesteld in de politiek. 

Kinderen die zware zorg nodig hebben, bijvoorbeeld voor psychische of gedragsproblemen, krijgen al té lang niet de juiste hulp. Er ontstaan wachtlijsten en kinderen krijgen niet de juiste behandeling. Kinderen zien de ene hulpverlener na de andere komen en gaan. Het systeem werkt tegen om het beste voor een kind te doen. Het is dan makkelijk om naar elkaar te wijzen. Het Rijk vindt dat gemeenten niet goed met het geld omgaan. De gemeenten wijzen naar het Rijk dat er afgelopen jaar te veel is bezuinigd. Hierdoor verzandt de discussie in wie de ‘regie’ voert, welke nieuwe organisatievormen, geldstromen en bezuinigingen daar bij horen. En het kind en gezin staan met lege handen aan de zijlijn.

Terugkomend op de stelling. Het maakt Gemeentebelangen niet uit of de ‘regie’ van de complexe jeugdzorg bij de gemeente of het Rijk ligt. Er zijn inmiddels meer dan voldoende rapporten van deskundigen van onder andere de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), Kinderombudsman, Nationale Ombudsman, Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) over dit onderwerp. Laat deze deskundige uitzoeken wat in het belang van het kind en gezin de beste organisatievorm is. Het enige wat voor Gemeentebelangen telt is dat ieder kind en gezin in Putten op tijd de juiste zorg krijgt.

Henk Koornneef, raadslid

ChristenUnie: Laat kwaliteit voorop staan

Het gaat om zorg aan jongeren die in de knoop zijn gekomen – door een psychische ziekte of een beroerde thuissituatie of verzin maar. Kortom: om jeugdzorg.

Vroeger betaalde de provincie de jeugdzorg. Maar om de zorg dichter bij huis te brengen, is die in 2015 op het bordje van de gemeente gelegd. De gemeenteambtenaren regelen nu dat er passende zorg wordt ingekocht. Daarvoor krijgt de gemeente geld van het Rijk, en dan mag ze zelf uitmaken hoe dat besteed wordt. Voor veel gemeenten was dat schrikken: hoe gaan we dat doen, hoe houden we de kosten binnen de perken? Er is voor 2015 enorm veel werk verzet om die overgang goed te regelen.

En er gaan best veel dingen goed. Maar het gaat fout bij de complexe zorg. Als een jongere veel ernstige problemen tegelijk heeft, is er op plaatselijk niveau maar zelden genoeg kennis voorhanden. En hoe betaal je die complexe hulp op de lange termijn? Daaraan verdwijnt dan een fors deel van het budget. Verschillende gemeenten zijn zo al in de financiële problemen gekomen. Het effect is, dat ze nu meer bezig zijn met de kosten dan met de vraag: is dit de goede zorg voor deze jongere? In Den Haag snappen ze natuurlijk ook wel dat het zo niet goed gaat. Daarom krijgen de gemeenten eenmalig extra geld om de tekorten weg te werken. Daarnaast wil het kabinet de complexe zorg voortaan vanuit het Rijk gaan organiseren.

Dit is al een hele stap vooruit. Maar pas op: wanneer hevelt de gemeente de zorg over naar het Rijk? Als het te duur wordt of als de gemeente niet voldoende kwaliteit kan bieden? De insteek van de ChristenUnie is: laat de kwaliteit altijd voorop staan. Voor de gemeente én voor het Rijk!

TeunJan van Ooijen, raadslid

SGP: Maak bindende en heldere afspraken

Complexe jeugdzorg is, en de naam zegt het al, complex. Ook de problematiek ‘wie doet wat’ is complex. Uitgangspunt is en blijft natuurlijk dat jeugd die complexe zorg nodig heeft, passende zorg kan worden aangeboden. Deze zorg is niet altijd plaatselijk verkrijgbaar. Het is dan ook goed dat er ook in regionaal verband over deze problematiek wordt nagedacht. Ook landelijk vindt de SGP dat er op regionaal, bovenregionaal en landelijk niveau voldoende specialistische jeugdhulp aanwezig moet zijn. De SGP wil dat ‘Den Haag’, jeugdzorgregio’s, de regionale expertisecentra (geven advies, organiseren hulp en bundelen kennis), zorgaanbieders en gemeenten hierover bindende en heldere afspraken maken. De (wettelijke) voorwaarden die het Rijk stelt aan een goed aanbod van specialistische jeugdzorg zoals ook in onze regio, mogen niet ten koste gaan van de vrijheid van de gemeente. De jeugdhulp is en blijft een gemeentelijk taak. Een en ander staat verwoord in het landelijk verkiezingsprogramma van de SGP. Plaatselijk sluit ik mij hier graag bij aan. 

Verder moeten we niet uit het oog verliezen wat een van de oorzaken is van de toename in de jeugdzorg. En ook daar verwijs ik graag naar het landelijk verkiezingsprogramma: ‘De zwaarte van de problematiek in de jeugdzorg is met name toegenomen door veel (complexe) (v)echtscheidingen. Winst is te halen door te investeren in stabiele gezinnen en duurzame relaties. Het bestaande landelijke aanbod van een goede aanpak op het gebied van relatie- en opvoedingsondersteuning moet toegankelijker worden gemaakt en steviger verankerd in het gemeentelijke beleid.’ Ons plaatselijk SGP slogan blijft dan ook (helaas) actueel: ‘een goed gezin, halve werk’.

Kees de Goffau, raadslid