'Bar drukke' en gezellige Ossenmarkt in Putten

PUTTEN Tijden van vroeger herleven woensdag 10 oktober, want dan wordt weer de Ossenmarkt gehouden. Deze traditionele najaarsmarkt is al eeuwen oud. De aanleiding tot een bezoek aan de vroegere 'beestenmarkt' mag in de loop der jaren veranderd zijn, de 'mart' trekt nog altijd duizenden bezoekers.

Het is een traditionele najaarsmarkt met onder meer een braderie, een vlooienmarkt, oude ambachten en kinderattracties. Het terrein achter het gemeentehuis staat in het teken van de boerderij, waarbij weer mooie grote landbouwwerktuigen te zien zullen zijn. De werkgroep roerende monumenten, van het Puttens Historisch Genootschap, organiseert een demonstratie dorsen en het gebruik van roggestro op de Ossenmarkt. De rogge wordt aangevoerd met paard en boerenwagen. Er wordt gedorst met twee dorsmachines, met de dorsstok en vlegel. Het graan wordt geschoond met de wanne molen. Er worden optredens verzorgd door de Puttense Boerendansers en er zijn diverse oude ambachten te zien. Daarnaast is er in de Kerkstraat, Dorpstraat, en Achterstraat een gezellige braderie met kinderactiviteiten, oude ambachten, optredens en een heuse kinderboerderij.

UITGELATEN Van oudsher was de Putter Ossenmarkt een ontmoetingsplaats voor de boerenjongens en -deerns, die er elk jaar weer een 'bar drukke' en gezellige dag van wisten te maken. Ze waren dan in een uitgelaten stemming, want op die dag ontvingen de meiden en knechten van de baas hun jaargeld. Een heel jaar lang hadden zij dan op de boerderij hard gewerkt voor een gulden in de week en de kost. Vaak roggebrood en karnemelkse- of boekweitpap toe. Op zo'n Ossenmarkt werd de 'jaarwedde' uitbetaald. Voordat het avond was, waren veel dorpelingen en buurtbewoners al platzak. De Ossenmarkt had nog een andere belangrijke betekenis voor de boerenknechts en -meiden. Als ze van werkgever wilden veranderen, konden ze zich op de Ossenmarkt aan een nieuwe baas verhuren, want de markt was tevens een 'vrijmarkt'.

HANDEL Ook was er op de Ossenmarkt, en daar komt de naam vandaan, een levendige handel in ossen en koeien. Niemand weet precies wanneer die ossenmarkt is ontstaan, al moet dat eeuwen geleden zijn. Vroeger lag Putten in een arme streek. Er waren alleen wat heidevelden met hier en daar een akkertje ertussen. De kleine boeren kochten in het voorjaar een os of een koe om die voor de ploeg te kunnen spannen. Als dan in het najaar, zo rond half oktober, het werk op het land was gedaan, probeerde men weer van die trekkracht af te komen omdat het land niet genoeg opleverde om zo'n dier in de winter te voeren. Dat kwam de meesten te duur te staan. Dus verkochten ze in oktober die ossen weer. Zo moeten in Putten de voorjaarsmarkt en de grote najaarsmarkt zijn ontstaan. De vroegere aanleiding tot de Ossenmarkt bestaat niet meer. De verhoudingen tussen werkgevers en werknemers zijn tegenwoordig in keurige arbeidsvoorwaarden geregeld. Handel in vee gebeurt in het groot op de grote veemarkten. Toch heeft Putten de traditionele markt nooit helemaal vaarwel gezegd. De markt bruist nog steeds van activiteiten.

Al zijn de ossen ingeruild voor tractoren, al doen moderne landbouwmachines het werk van de boerenknechten en zijn oude ambachten nu een bezienswaardigheid, de sfeer van de oude Ossenmarkt is er nog steeds. En daarom is de Putter Ossenmarkt nog altijd een gebeurtenis die duizenden bezoekers niet graag zouden willen missen. De Ossenmarkt vindt plaats achter het gemeentehuis en De Aker, op het Fontanusplein, Kerkplein en in de Kerkstraat, Dorpsstraat, Molenstraat, Achterstraat en Verlengde Dorpsstraat. Voor de Ossenmarkt worden tijdelijk extra parkeerplaatsen aan de Van Haersma de Withstraat verzorgd.