'Oorlog is in Putten nog altijd dichtbij'

PUTTEN Bijna wekelijks ervaart burgemeester Henk Lambooij van de gemeente Putten dat de razzia nooit weg is geweest. Vooral bij bezoek van 60- en 65-jarige bruidsparen van Putters komt de razzia steeds weer terug in de gesprekken.

Wijnand Kooijmans

Het is daarom van belang de razzia te blijven herdenken, zo zegt Lambooij. Goed om aandacht te schenken aan het leed en verdriet dat altijd leefde en nog steeds leeft. Dat een plaats te geven. Maar herdenken is ook een moment om te beseffen dat het een groot goed is in vrede en vrijheid te mogen leven.

NIJKERK Voor zijn komst naar Putten was Henk Lambooij als wethouder van Nijkerk al bekend met de razzia. Ook in Nijkerk werden in de raadzaal na de razzia mensen gevangen gehouden. Die zagen Putten in brand staan. Hij heeft die mensen gesproken.

De Duitsers wisten niet precies wat de grens was tussen Putten en Nijkerk. ,,Dat maakte dat ook in Nijkerk mensen gevangen werden gezet. Als loco-burgemeester was mijn eerste kennismaking met Putten het leggen van een krans tijdens de herdenking. Na mijn sollicitatie naar het burgemeestersambt in Putten heb ik mij verder verdiept in de razzia door onder meer een herdenkingsboek te lezen. Het is een afschuwelijke gebeurtenis waaraan je niet zomaar voorbijgaat."

De razzia leert Lambooij vandaag de dag nog een heleboel. ,,In de dagelijkse praktijk leert het mij dat de razzia niet alleen de slachtoffers van toen raakt, maar ook jonge mensen van nu. Het duurt generaties voor de razzia is verwerkt. Ik sprak laatst nog een vrouw die op school zat en geen vader meer had. Maar ook besefte dat al haar vriendinnen geen vader meer hadden. De sporen van de razzia draag je je hele leven mee. De oorlog is nog altijd dichtbij."

Meerdere organisaties houden activiteiten rond de herdenking 75 jaar razzia. ,,Het zijn particuliere initiatieven en daaraan moet je de ruimte geven. Door de een wordt de nadruk meer op het verleden gelegd, door de andere meer op het heden en de toekomst. Het moet alleen geen kerstboom worden met een veelvoud aan stichtingen."

KONINGSHUIS Burgemeester Lambooij is blij met de komst van prinses Beatrix naar de herdenking. ,,In haar boek 'Eenzaam maar niet alleen' spreekt toenmalig koningin Wilhelmina al over Putten als weduwendorp. De band met het Koningshuis is altijd blijven bestaan. Als meisje is prinses Beatrix geconfronteerd met de oorlog. Door haar leeftijd kan zij gemakkelijk aansluiting vinden bij de betrokkenen.

Of de kerk vol zal zitten is voor Lambooij nog een vraag. ,,Bij de vorige herdenking was de kerk goed gevuld. Maar er zijn nog altijd slachtoffers van de razzia die met hun emotie niet naar buiten willen treden. Het liefst zitten ze rond de dagen van de razzia binnen. Ook dat moet je respecteren."

DUITSERS Voor sommigen is de komst van Duitsers naar de herdenking een heikel punt. Voor Lambooij niet. ,,Het zijn veelal vertegenwoordigers van gemeenten en musea van plaatsen waar kampen zijn geweest waar Putters hebben geleden en zijn gestorven. Wanneer zij komen met de intentie een gebaar van verzoening te maken voor het leed dat is aangericht, is dat goed."

Persoonlijk zou Lambooij er wel moeite mee hebben wanneer mensen van de Wehrmacht zouden komen, het onderdeel dat verantwoordelijk was voor de razzia. ,,In de Puttense situatie ben ik daar geen voorstander van."