Verhaal van Putten: 'Je bent jong, dan beleef je de dingen anders'

Voor Verhaal van Putten vertellen (oud-)inwoners over hun herinneringen aan Putten. Eén van hen is Izak van Keulen (1928). Hij heeft naar eigen zeggen een goede jeugd gehad. Hij speelde vaak buiten en maakte tijdens de oorlogsjaren veel mee. "Je bent jong en dan beleeft je de dingen anders.''

Lian van der Zon/Lisanne Vroomen

Izak van Keulen heeft altijd in Putten gewoond. Hij is er geboren en getogen. ,,Aan de Dorpsstraat had mijn vader een aannemersbedrijf en mijn moeder een meubelwinkel. Zij hadden tien kinderen, zes meisjes en vier jongens. Ik was de jongste van het gezin. Mijn oudste broer woonde in Amersfoort, de tweede in Putten en de derde en ikzelf woonden bij mijn ouders. De middelste twee broers zijn weggevoerd naar Duitsland en niet meer teruggekomen.''

Van Keulen heeft naar eigen zeggen een goede jeugd gehad. ,,We leefden in een tijd zonder televisie en dan zat je niet binnen. Je speelde op straat met de hele buurt. In de oorlogsjaren moest je 's avonds om acht uur binnen zijn, maar dat gebeurde meestal niet. We bouwden vaak hutten in het bos en dan werd het later. Je moest dan zorgen geen Duitse patrouille tegen te komen.''

KATTENKWAAD ,,Je haalde natuurlijk ook kattenkwaad uit, en niet alleen tegen landgenoten maar ook tegen Duitsers. Zoals een restant benzine uit een benzineslang halen, en als er een Duitse colonne aankwam, werd de benzine op de weg gegooid en aangestoken. Vervolgens maakten we ons snel uit de voeten. Of vuurwerk afsteken, dat iemand nog had bewaard. Waarna een Duitse patrouille op de donderslagen afkwam en wij alle kanten opvlogen. Toch kregen ze iemand te pakken die er een pak slaag aan overhield. Geen zware straf, want de Duitsers zagen wel dat het maar rotjes waren. Als jongere ben je niet betrokken bij de ernst van de oorlog en leef je je eigen leven. Gelukkig maar.''

HULZEN ZOEKEN Op de treinen werd veel geschoten door geallieerde vliegtuigen. ,,Als er geschoten werd renden wij naar het station en de Duitsers renden daar juist vandaan. Wij gingen dan munitie zoeken, meestal hulzen maar ook weleens kogels die niet afgegaan waren. Die gingen we thuis demonteren bij een vriend. Ik heb er nog een kogel aan overgehouden en ook nog een grote huls van een Duits afweergeschut dat bij ons in de buurt stond.''

NAAR SCHOOL ,,In de oorlog zat ik in Amersfoort op school, behalve het laatste jaar. Als je in de trein zat moest je op geallieerde vliegtuigen letten. De trein stopte dan en dan kon je eruit. Maar als de trein niet stopte, moest je eruit springen. Ik heb ook een tijdje in een goederenwagon gezeten. Er werd veel geschoten op het spoor en er vielen ook regelmatig doden. De boeren in de buurt moesten de ravage dan opruimen en de doden naar het dorp brengen. Je zag het allemaal wel gebeuren maar je stond er niet bij stil. Je bent jong en dan beleef je de dingen anders.'

EINDE OORLOG ,,Aan het einde van de oorlog, op 17 april 1945, zaten we boven, achter het raam naar de vluchtende Duitsers te kijken. 's Avonds laat werd Putten beschoten door Canadees granaatvuur. Dat was voornamelijk op onze buurt gericht, want er stonden vlakbij een groot Duits kanon en een mobiele radiocentrale. We kropen allemaal in de kelder en hoorden de granaten vlakbij ontploffen. De meesten vielen aan de overkant van de straat, maar één granaat viel op onze keuken. Toen moesten we er snel uit want de boel begon te branden. Mijn vader probeerde nog te blussen, met hulp van anderen en zelfs Duitsers. Een Duitser, een hele aardige kerel, pakte de hoed van mijn vader en gebruikte die als blusemmer. Mijn vader was wel kwaad want het was een mooie vilten hoed. We zijn toen naar de buren gevlucht, die hadden ook een kelder waarin veel mensen zaten.''

DODE DUITSER Om bij de buren te komen moest de familie Van Keulen in het donker door de puinhopen een weg zoeken. Voor hun deur lag een dode Duitser waar ze overheen moesten stappen. ,,In de kelder hebben we die nacht met de hele familie een tijd gezeten, samen met mijn zuster en haar vijf kinderen. Toen het dag werd gingen mijn ouders bij een oom slapen en mijn zuster en ik bij een boer op de Putterbrink. De volgende dag was de oorlog in Putten afgelopen en zijn we naar huis gegaan.''

FEEST VIEREN ,,En toen konden we feest vieren, want de Canadezen kwamen en werden we bevrijd. Maar daar heb ik niets van gemerkt, want ik lag op bed met scabiës, een soort schurft. Dat jeukte hevig en ik kon niet naar buiten. Mijn zuster had vijf kinderen die haar man was kwijtgeraakt met de razzia. Hij is nog wel bevrijd uit Sandbostel, maar overleed alsnog in een Engels hospitaal. Ik ging weer naar school en ben later marinier geworden, waarbij ik twee jaar heb gediend. Na mijn opleiding ben ik administratief ambtenaar geweest bij defensie.''

VERHAAL VAN PUTTEN Voor Verhaal van Putten vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in Putten. De Puttenaer neemt elke maand één van die verhalen op in de krant. Kijk voor meer verhalen op de website en volg Verhaal van Putten op Facebook en Twitter.