Dominee Haaima verlaat Putten
9 januari 2008 om 00:00 NieuwsHartelijk worden we in de dienstwoning, zoals hij het noemt, aan de Van Goltsteinstraat ontvangen, waar hij al fluitend koffie zet en serveert, om daarna terug te kijken op 34 jaar predikantschap, waarvan de laatste helft in Putten. Wie denkt met een uitgebluste emeritus te maken te hebben, voor wie het tijd wordt dat hij vertrekt, vergist zich. Maar hij is 65. ,,Voor mij is het zo genoeg en voor Putten is 17 jaar Haaima ook genoeg.”
door Tijs van den Brink
Hij is niet bang om in een gat te vallen. Haaima wandelt en fietst graag met zijn vrouw Gelske en hij loopt hard. Er zit hem dan ook geen onsje in de weg. Al vijf keer liep hij een marathon en hij draait zijn hand niet om voor een paar keer per week een sprintje van zo vijftien kilometer.
De eerste gemeente van de toen 31-jarige Haaima was Hoek van Holland. In Vlaardingen was hij vervolgens negen jaar dominee en bovendien consulent godsdienstige vorming op de christelijke basisscholen. Daarna kwam hij in Putten terecht.
Hoe typeert u gereformeerd Putten?
,,Sommigen denken dat Putten als Veluwse gemeente totaal anders is dan mijn eerste twee gemeenten. Maar dat valt mee. Ik heb het idee dat hervormd Putten veel meer een Veluwse gemeente is dan gereformeerd Putten, ook al omdat gereformeerd Putten veel import heeft.”
Is doctor Abraham Kuyper uw grote voorbeeld?
,,Nee, beslist niet. De theologen binnen onze kerk die grote invloed op mij en mijn denken hadden waren de professoren Berkhouwer (dogmatiek), Herman Ridderbos (Nieuwe Testament) en Firet (pastoraat). De laatste heeft me ook in mijn eerste gemeente bevestigd.” Van Kuitert heeft Haaima les gehad, maar van zijn ideeën heeft hij inmiddels afstand genomen.
Ben u echt gereformeerd?
,,Wat is echt gereformeerd? Onze kerk is veelkleurig geworden. Bovendien is de tijd voorbij dat de gereformeerden meenden het alleen te weten en alleen te zijn. Gelukkig maar.”
Wat bent u meer: herder of leraar?
,,Misschien toch meer herder. Een echte dogmaticus ben ik niet. Ook geen wetenschapper. Ik had aanvankelijk plannen om te promoveren maar ik kapte met de studie. Ik wilde gewoon dominee blijven.”
Haaima begint maandag met zijn preek. ,,Eerst beperk ik me tot wat de Bijbel zegt en denk er over na. Soms wandelend. Pas later kijk ik er verklaringen op na. Zo groeit en ontwikkelt zich in de loop der week een preek.” Hij preekt uit zijn hoofd. ,,Ik heb alleen een punten- of spiekbriefje. Het risico is in herhalingen te vallen of verder uit te weiden omdat iets je niet te binnenschiet. Ook kan het gebeuren dat je iets vergeet. Maar ik oefen de preek een paar keer al wandelend, waardoor ik goed weet wat ik moet vertellen.”
Hoe typeert u uw prediking?
,,Ik probeer zo dicht mogelijk bij de mensen te komen met een niet al te moeilijk taalgebruik. En daarbij vooral Christocentrisch te preken. Uiteindelijk gaat het om Jezus als de Weg, de Waarheid en het Leven. Ik zeg tegen iedereen: Geloof in Jezus, Hij is De Weg, dan word je zalig. Daar is geen twijfel over mogelijk.”
Worden alleen zij zalig die in Jezus geloven?
,,Dat weet ik niet. In ieder geval durf ik niet te zeggen dat een moslim of hindoe niet in de hemel kan komen.”
Er is maar één Naam onder de hemel tot zaligheid gegeven, dat sluit al het andere toch uit?
,,Christus bidt aan het kruis voor vijanden, voor hen die Hem uit hun leven bannen. Wat zijn voorbede voor vijanden en ongelovigen als Voorspraak, als Pleitbezorger, vermag, ik weet het niet. Maar blijkbaar houdt Hij rekening met een God die zelfs ongeloof kan vergeven. En dat vind ik niet alleen heel troostvol maar het maakt mij ook voorzichtiger om te zeggen dat die en die er niet komt. Trouwens, het oordeel is niet aan mij. God oordeelt.”
Uiteindelijk alverzoening, iedereen wordt zalig?
,,Nee, dat niet. Hoe dan wel? Ik weet het niet. Wat ik wel weet: Jezus is de Weg die gegarandeerd naar God leidt en het is mijn taak mensen deze weg te wijzen.”
Wat trekt u in het pastoraat zo aan?
“Klinkt misschien raar, maar zowel de ouderen als de jongeren, ook heel jongeren. Misschien hebben ze overeen dat beide leeftijdsgroepen kwetsbaar zijn. Als ik onvoldoende aan het pastoraat gedaan heb, dan is het misschien wat leeftijd betreft bij de middengroep.”
Hoe ziet u samenwerking met andere kerken?
“Van mij hoeft niet geforceerd alle christenen bij elkaar en in dezelfde kerk. Maar als het kan en als ze er aan toe zijn kun je wel bij elkaar. De plaatselijke gereformeerde kerk werkt nauw samen met de Andreaskerk. Dat werkt goed. We waren er nu niet klaar voor maar was de wijk Bijsteren vijf jaar later gesticht, hadden we samen best wat op touw kunnen zetten voor die wijk.”
Doet u aan politiek?
“Ja en nee. In het begin trok ik te velde tegen de apartheid in Zuid Afrika, kernbewapening et cetera. Achteraf geef ik de mensen gelijk die toen zeiden, dat ze daarvoor niet in de kerk kwamen. Maar ik uit wel mijn zorgen over de armoede in de wereld en over het milieu. Ik eet ecologisch. Als me gevraagd zou worden de brief te ondertekenen van Doekle Terpstra, in reactie op Geert Wilders, dan zou ik meetekenen. Maar ik ben geen Kuyper en geen Groen van Prinsterer, geen politicus, ik ben dominee.” Wel is Haaima actief voor de World Servants. ,,In de eerste plaats voor de christelijke ontwikkelingshulp. Maar niet minder om jongeren uit de eigen gemeente daarbij te betrekken. Het is ook vorming van onze eigen jongeren.”
Wat wilt u tot slot heel Putten nog meegeven?
,,Geloven is niet zozeer het vasthouden aan bepaalde zekerheden, maar vooral het vertrouwen, ondanks vragen en onzekerheden, dat God bij je blijft, zelfs tot over de grenzen van de dood heen. Met daarbij Jezus als de Goede Herder!”
Gaat daar de afscheidspreek ook over op 13 januari?
,,Het zal zeker gaan over Jezus als de Goede Herder, want dat is een thema dat me altijd zeer heeft aangesproken.”
