Zeger Wijnands schrijft boek over pesten op school

PUTTEN - Oud-Puttenaar Zeger Wijnands heeft een boek geschreven over pesten op school met als titel 'Als je wordt buitengesloten - Hoe ouders en learen een einde kunnen maken aan pesten op school'. Zeger werd in Putten geboren, trouwde er, en liep er ook stage op Mavo Calvijn. In zijn boek beschrijft hij waarom anti-pestmethoden die veel scholen gebruiken meestal niet effectief zijn. Daarom pleit hij voor een andere aanpak van het probleem, waarbij de ouders een belangrijke rol krijgen. Naar aanleiding van zijn boek is de auteur aanstaande zondag 2 maart te gast in het EO-programma Nederland zingt op zondag vanaf 8.55 uur op Nederland 2.

Zeger schreef het boek naar aanleiding van eigen schoolervaring. "Op de basisschool heb ik een goed tijd gehad. Maar later op de middelbare school zou dat anders zijn." Wat ging er mis? "Direct in het begin merkte ik dat ik geen goede aansluiting had met de rest. Maar het eerste jaar zou zonder veel problemen verlopen. Vanaf het tweede jaar veranderde dat. Voor de school was dit aanleiding om me over te plaatsen naar een andere klas. Daarna werd het alleen maar erger. Het leidde er toe dat ik in de loop van het derde jaar werd teruggeplaatst naar de tweede klas. Ook daar lukte het me niet om aansluiting te vinden, maar ik zou meer met rust worden gelaten dan daarvoor." Dat is nu meer dan 30 jaar geleden. Zeger: "Pesten is tegenwoordig vaak nog agressiever en ook intenser, vooral door de invloed van internet. Leerlingen die buitengesloten raken hoeven meestal niet te rekenen op begrip van andere leerlingen en evenmin van de leraren."

In het boek laat Zeger Wijnands de lezer zien hoe je als slachtoffer van pesten in een vicieuze cirkel en een neerwaartse spiraal raakt, waar je op eigen kracht niet uitkomt. "Een leerling die langdurig wordt buitengesloten, en soms ook mikpunt is van agressie, raakt uiteindelijk psychisch beschadigd. Dat wordt vervolgens weer aanleiding voor nieuwe pesterijen. Leraren zien het pesten vaak niet, omdat het in het geniep gebeurt. Maar ze zien wel dat het slachtoffer steeds meer moeite heeft om zich te handhaven in de klas. Op veel scholen sturen ze zo'n leerling dan naar een zogenaamde SoVa-training om hem weerbaar te maken, zoals de Kanjertraining. Daarmee wordt echter voorbijgaan aan de oorzaken van pestgedrag, zoals de onveilige sfeer in de groep. Als je zorgt voor een veilige sfeer op school, dan zie je meestal dat het sociaal onhandige gedrag van zo'n slachtoffer na verloop van tijd ook weer verdwijnt." Zeger Wijnands beschrijft in zijn boek hoe leraren kunnen zorgen voor een prettige en veilige sfeer in de klas. Maar volgens hem zijn ook de ouders hierbij belangrijk. "Ouders kunnen een grote invloed hebben op de groepsvorming in de klas. Dat is in het belang van iedere leerling, want leerlingen die het goed naar hun zin hebben, presteren beter."

Zijn boek laat zien dat hoogsensitieve leerlingen vaak het slachtoffer zijn van pesten, terwijl notoire pestkoppen doorgaans niet veilig gehecht zijn aan hun ouders. Zeger: "Circa 40% van de kinderen is niet veilig gehecht aan de ouders. Bij een deel van deze kinderen zie je ontremd gedrag. Ze worden gedreven door frustratie en jaloezie, omdat ze nooit toegang hebben gehad tot het hart van hun ouders. Dat zijn belangrijke oorzaken van pestgedrag." Hij schreef het boek ook naar aanleiding van eigen ervaring als vader van 5 kinderen, waarvan 2 geadopteerd. Vooral bij adoptie komen vragen over veilige hechting vaak aan de orde. Maar het is volgens de auteur voor ieder kind belangrijk om veilig gehecht te zijn aan de ouders. Dat kan alleen als het kind het gezin ervaart als een 'warm nest'.

Zeger Wijnands schreef het boek ook naar aanleiding van eigen ervaring als leraar. Eerder gaf hij les op vier verschillende scholen. "Ik heb toen gemerkt hoe groot de verschillen tussen scholen zijn. Er zijn gelukkig ook nog scholen met een goede leiding en een goede sfeer, waar het praktisch uitgesloten is dat een leerling maanden- of zelfs jarenlang wordt buitengesloten."

De eerste exemplaren van het boek werden uitgereikt aan de ouders van Fleur Bloemen en Livia van Beelen, terwijl rouwbegeleider Marinus van den Berg een exemplaar in ontvangst nam namens de ouders van Tim Ribberink. Drie leerlingen die vorig jaar door pesten geen andere uitweg meer zagen dan de dood. Zeger: "Als je ziet hoeveel verdriet er bij deze ouders is, dan wordt dit zeker het moeilijkste deel van de avond. Ik hoop echter dat het hen zal bemoedigen." De opbrengst van het boek gaat naar de Fleur Bloemen Stichting.

Het boek 'Als je wordt buitengesloten - Hoe ouders en leraren een einde kunnen maken aan pesten op school' wordt uitgegeven door Uitgeversgroep Jongbloed te Heerenveen (ISBN 978-90-8897-080-1), telt 352 bladzijden en is voor € 19,95 verkrijgbaar in iedere boekhandel.