Cor Jansen heeft voor zijn boek onder andere palingroker Dries van den Berg geïnterviewd.
Cor Jansen heeft voor zijn boek onder andere palingroker Dries van den Berg geïnterviewd. Marco Jansen

De visserij als verborgen schat

18 november 2021 om 12:26 Overig

PUTTEN Cor Jansen (68) is een geboren Harderwijker die al 34 jaar in Putten woont. Op 1 mei 1987 nam hij zijn intrek op Landgoed Oldenaller tussen Putten en Nijkerk. Als opzichter beheerde hij Landgoed Oldenaller en Landgoed Oud Groevenbeek. Jansen was eerste aanspreekpunt voor huurders en pachters, houtverkoop en hakhout- en natte heide beheer en voor het beheer van oude boerderijtjes en monumentale landgoederen. In 1974 begon hij voor Natuurmonumenten in het Leuvenumse Bos en op 1 april 2017 ging hij met pensioen. Hoewel hij er beroepsmatig in de bosbouw ver van af stond, werd Jansen van kinds af aan getrokken door de visserij.

Zijn opa was visser op de Zuiderzee en Noordzee en viste op een logger op haring. Daar stopte hij mee bij de afsluiting van de Zuiderzee in 1932. Ruim voor de tijd van Cor Jansen, maar via zijn oom kwam hij wel in aanraking met het beroep. ,,De jongste zus van mijn moeder is getrouwd me een Katwijkse visser. ‘Oom Andries van Leeuwen’ nam mij als 10-jarig jongetje mee de Noordzee op voor vijf dagen. Sindsdien ben ik altijd betrokken gebleven bij de visserij op de Noordzee en het IJsselmeer. Vanaf begin jaren ’70 ging ik elk jaar vijf of zes keer mee op de kotters met Harderwijkse vissers. Ik zou naar de visserijschool gaan op Urk en had al de boeken in huis, maar mijn oom raadde dat af vanwege de sanering van de visserij die toen al plaatsvond.’’

KAMPIOEN PALINGROKEN Vijftien jaar lang had Jansen naast zijn werk een viskraam HK110. Samen met zijn maatje Alie van de Top stonden ze op vrijdag in Hierden en op zaterdag in Harderwijk in plan Frankrijk en Hierden. Later stond de viskraam in Putten bij de Formido bouwmarkt. ,,Mijn oom viste met een grote diepvries trawler op de Noordzee en nam pakken makreel mee van 22 kilo die ik kon roken voor in mijn kar.’’ Twee jaar geleden heeft Jansen de viskar overgedragen aan Carlijn Heimensen, de dochter van Gerard Heimensen, de enige beroepsvisser uit Putten. Jansen bleef zelf jaarmarkten bezoeken met het roken van paling, zalm en makreel. Als wedstrijdroker deed hij mee aan het NK Palingroken in Kortenhoef en werd in 2006 en 2008 Nederlands Kampioen. Ook werd hij in 2003 onverwacht eerste op het WK makreelroken met concurrentie uit Katwijk, Noordwijk en Scheveningen. De prijs kreeg hij van scheidsrechter Dick Jol.

De memoires komen terug in zijn boek. Van zijn eigen achtergrond gaan de verhalen over in de verhalen van de vissers en palingrokers die Jansen vanaf 2010 heeft geïnterviewd. ,,Dat is begonnen met Dries van den Berg en Roelof de Groot als palingrokers. Dat ging zo verder met de vissers. Ik ken iedereen uit de visserij en heb zeven Harderwijkse beroepsvissers geïnterviewd. Ook staat er een verhaal in van de enige beroepsvisser uit Putten, die samenwerkte met de HK3. Verder heb ik een palingkweker en de voorzitter van stichting Dupan (duurzame paling) gesproken. Dit alles omdat ik de visserij in het daglicht wilde zetten. Het is een verborgen schat. Dat Harderwijk nog 14 beroepsvissers heeft met een HK nummer is heel bijzonder. De vloot is verdubbeld. Vijf kotters hebben Harderwijk als thuisbasis, de rest is verspreid in o.a. Lelystad en Almere Haven. Maar de Harderwijkse visserij is niet meer zichtbaar, want de laatste kotters zijn sinds 2014 met de uitvoering van het Waterfront de haven uitgestuurd. Ze liggen in verschillende havens van het industrieterrein. De gemeente had moeten zorgen dat die vijf kotters een ligplaats in de Vissershaven kregen. Dat dit niet is gebeurd vind ik een droevige zaak. Ik heb Henk Bakker een impressie laten tekenen: ‘zo had het gekund, zo had het gemoeten’. Eén van die vissers had het voor de toeristen ook hartstikke leuk gevonden. Je had op de visafslag een emmertje paling kunnen veilen.”

VISSERIJ ANNO 2021 Hij heeft alles met de hand geschreven en vrijwilligster Joke Jansen heeft het uitgetypt. Jansen omschrijft zijn werk als een uniek boek over de huidige visserij die niet zichtbaar is. 180 pagina’s met veel foto’s die een inkijk geven in het vissersbestaan. ,,Zulke boeken gaan meestal over het verleden, dit gaat over het heden: de Harderwijkse visserij anno 2021. Zij krijgen elk jaar beperkingen opgelegd omdat de paling onder druk staat. Maar als ik met een kotter meega en zie dat er 200 tot 600 pond paling per dag wordt gevangen tussen 1 mei en 1 september, dan geeft de praktijk aan dat de paling zeker niet is uitgestorven. De vissers zijn ook beheerders van hun wateren. Ze maaien in de zomer fonteinkruid en voeren dit af, ze vangen vis voor biologisch onderzoek en monitoren de visstand. Ze zijn dus op een duurzame manier met de visserij bezig, maar het wordt hen elk jaar door de overheid wel moeilijker gemaakt. In de jaren ’80 had ik al een boekje ‘Effe kieken, effe proaten’ geschreven na interviews met de laatste levende Zuiderzeevissers, die rond 1900 waren geboren. Dit is in 2006 uitgegeven door oudheidkundige vereniging Herderewich en dit boek geef ik zelf uit. Ik wil zo mijn betrokkenheid bij de visserij laten zien en vind dat de cultuurhistorie op het water behouden moet blijven. Er wordt al 500 jaar gevist op de Noordzee, de Zuiderzee en later het IJsselmeer. Het is een veelzijdig boek dat ook het rijke verleden van Harderwijk laat zien met foto’s van historische plekken als het Linnaeustorentje, de Vischpoort, het Blokhuis en het Oude Stadhuis.’’

GEEN PRESENTATIEAVOND Jansen had het boek op dinsdagavond 23 november willen presenteren met een hapje en drankje in het Vispaleis Dries van den Berg - ‘zijn zoon Peter van den Berg zou dit sponsoren’ - maar door corona vindt dit geen doorgang. Woensdag 17 november overhandigt hij om 15.30 uur de eerste exemplaren aan Corien van der Meulen (directeur Stadsmuseum) en Matty Moggré (Herderewich). Het boek a 39,95 is vanaf 18 november te koop bij vishandel Carlijn Heimensen. De kraam staat op donderdag bij de DTS aan de Roosendaalseweg en op vrijdag en zaterdag bij de Praxis in Putten. Ook ligt het bij VVV Putten. In Harderwijk is het boek verkrijgbaar bij Dries van den Berg en bij de Read Shop in Stadsdennen. Ook kan het telefonisch besteld worden bij Cor Jansen (06-13785171). Hij heeft 250 exemplaren laten drukken.

Marco Jansen

Puttenaar Cor Jansen is begaan met de natuur, cultuurhistorie en visserij. Als vishandelaar en kampioen palingroken ging hij meerdere keren per jaar mee het water op met beroepsvissers. Het inspireerde hem tot het schrijven van een boek om te laten zien dat de visserij nog niet verdwenen is, ondanks dat de kotters onttrokken zijn aan het publiek.

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie