Opvallend lekker: kaasplankje van eigen bodem

PUTTEN Velen zijn in gedachten al met de Kerstdagen bezig. Want dit verbijsterende jaar kun je maar beter feestelijk afsluiten, toch? De kerstmaaltijd bereiden kost aardig wat tijd. Dus is het wellicht een goed idee om tijdens het diner een kaasplank presenteren. Die vraagt om weinig inspanningen, heb je meer tijd om met je geliefden door te brengen. Wat drinken we bij de kaas? Een mooie witte wijn, een port, wellicht een biertje? Of een bakkie thee doen?

Wat komt op de kaasplank te liggen? Mogen we een voorzetje geven? Nederlandse kazen. Want steeds meer boeren en kaasmakers maken zulke mooie kazen dat zij een plek op de feesttafel verdienen. Zoals een halfzachte kaas van Oudwijker. En een harde maar toch smeuïge Remeker. Ook mooi: een Veerse schapenkaas. Bijzonder: een vol smakende Boeren Goudse Opleg Kaas met van die lekkere zoutpitjes.

LOPIKERWAARD We gaan eerst naar Oudwijk in Utrecht. Daar ligt iemand op de bank en denkt ‘Ik ga kaas maken’. Want deze persoon is wel klaar met het huidige werkzame bestaan. De kaas gaat Oudwijker heten, zoveel is zeker. Maar van kaas maken, daar weet de Oudwijker weinig van. Van kaas eten blijkbaar wel. De liefhebber trekt naar Noord-Italië en ontmoet een kaasboer die geweldige, halfzachte kazen maakt. Hij neemt de Utrechter in de leer. Eenmaal terug in Nederland wordt neergestreken in de Lopikerwaard, de mouwen zijn reeds opgerold. De melk voor de kazen komt koeien die grazen op de weilanden bij Cothen, bij Wijk bij Duurstede. Deze handgemaakte kazen die elegante Italiaanse namen dragen als fiore, toma pietra en lazuli, rijpen in de Lopikerwaard.

THEE EN BIER De Oudwijker kazen zijn zo smakelijk dat zelfs de kaaskoningin van Nederland, Betty Koster, ze verkoopt in haar L’ Amuse winkels bij de IJmuidense haven, in Amsterdam en via de website. Betty is niet alleen een kaasvakvrouw maar ook een van de eersten die thee bij het kaasplankje aanbeval. Want thee kan net zo complex en verfijnd smaken als wijn. Wie overtuigd wil raken dat een kerstkaas- & theeproeverij het culinaire leven zal verrijken, bestelt op de site de thee-en-kaas-box. Betty Koster bedacht met de Haarlemse brouwerij Jopen tevens de Koyt kaas. Want bier met kaas, dat is ook een fijne combinatie.

ZOETERWOUDE Naast de zachte en halfzachte kazen, horen een paar harde, Nederlandse kazen op de kaasplank. Een van de betere Goudse kazen komt van boerderij Captein in Zoeterwoude en van Hoeve Waterrijk die de kaas maakt op een eiland in de Kagerplassen. De Boeren Goudse Oplegkaas bevat rauwe melk die de boeren voor meer smaak niet opwarmen. Nu we toch vlakbij Leiden zijn, probeer ook een stuk Boeren Sleutel-Leidse te bemachtigen. Dat is een magere komijnkaas die in de Gouden Eeuw met de schepen meeging als proviand. Want magere kaas bederft veel minder snel dan volvette.

EIGEN MELKVET Een andere formidabele kaas, de Remeker, komt van de grasweilanden rond Lunteren. Deze Veluwse kaas maakt de boer van de rauwe melk die de Jersey-koeien geven. De oranje kaaskleur valt op. De reden: Jersey melk bevat meer natuurlijke kleurstof caroteen - zit ook in peentjes - dan die van andere koeienrassen. Na het stremmen van de melk gaat de kaas kort in een pekelbad, daarna wordt de korst gewassen met eigen melkvet dat uitdroging tegengaat. 

GEIT EN SCHAAP Op het kaasplankje passen ook Nederlandse geiten- en schapenkazen die mensen met koemelkallergie wel schijnen te kunnen verdragen. Tips: Blauw Klaver van boerderij De Houdijcker, geitenkaas van het Stolwijkse MooiMekkerland en harde Boeren Walcherse schapenkaas (foto) gemaakt van melk van schapen met witte voetjes, wat nogal uniek schijnt te zijn. Wellicht dat je het kunt terugproeven.

Vind je het best een aardig selectie Nederlandse topkazen, maar wil je toch nog wat meer keuze hebben? Kijk dan op cumlaudekaas.nl welke boeren en kaasmakers de afgelopen tijd de hoofdprijzen pakten.

Meer informatie over de kazen en verkoopadressen: oudwijker.nl, lamuse.nl, boerengoudseoplegkaas.nl, remeker.nl, blauwklaver.nl, mooimekkerland.nl en schapenhouderijbreel.nl. 

door Jaap van Rijn

Wil je meer culinaire artikelen lezen? Kijk dan op de homepage van deze website onder het tabblad Mijn Leven/culinair.