Vergrijzing door bevolkingsgroei, maar regionale verschillen blijven

PUTTEN In met name grote en middelgrote steden zal de bevolking de komende jaren door blijven groeien, blijkt uit onderzoek. In het noorden en oosten van het land neemt de populatie juist af, omdat mensen - vooral jongeren - weg richting het westen trekken. Dit heeft als gevolg dat de vergrijzing in deze randgemeenten toeneemt.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) hebben een prognose gemaakt van de waarschijnlijke bevolkingsgroei tussen 2021 en 2035. Wat blijkt is dat zo’n zeventig procent van de groei naar verwachting plaatsvindt in gemeenten met 100.000 of meer inwoners. Daartegenover staat juist een krimp van de bevolking in gemeenten in het noorden en oosten van het land. 

Tussen 2021 en 2035 ontwikkelt de bevolking van de gemeente Putten zich waarschijnlijk met min twee en een half procent. Er is dus sprake van krimp. Van alle gemeenten zal de bevolking relatief het meest groeien in het tegen Amsterdam gelegen Ouder-Amstel, met een toename van bijna 41 procent.

VERGRIJZING Volgens het CBS en PBL zal de bevolking in 54 gemeenten substantieel krimpen. Met name in Groningen, Drenthe, de Achterhoek en Limburg is dit het geval. ,,Deze gemeenten vergrijzen ook sterker”, aldus de onderzoekers. ,,Jongeren verhuizen naar elders, bijvoorbeeld voor studie of werk.” Jan Latten, hoogleraar demografie, verwoordt het treffend. ,,Je krijgt daar eerder een rouwkaart dan een geboortekaart.”

“Je krijgt daar eerder een rouwkaart dan een geboortekaart”

Door de vergrijzing zal het leven en de omgeving in het noorden en oosten van het land er gewoon anders uit komen te zien, meent Latten. ,,Als je ergens meer ouderen krijgt, dan krijg je ook vraag naar andere producten zoals elektrische fietsen en SUV’s. Dingen als aandacht voor ouderen, zorg en wellness worden belangrijk. Consumentenproducten en politiek, alles verandert. Daarbij neemt het aantal kinderen ook af, dus zijn er minder basisscholen nodig. Die worden dan verbouwd tot woongroep voor ouderen”, aldus Latten. ,,Er zijn dan meer zorgboerderijen dan kinderboerderijen.”

AANTREKKINGSKRACHT Migratie blijft volgens de hoogleraar demografie de belangrijkste factor voor bevolkingsgroei. Er komen meer mensen dan er weggaan, maar aan de randen speelt dat minder. ,,Aan de randen worden extra weinig baby’s geboren, maar toch groeit de bevolking een beetje. Dat komt door immigratie van buiten. Gebieden die inwoners verliezen door binnenlandse migratie, krijgen wat terug uit het buitenland. Maar expats en buitenlandse studenten komen meestal niet in krimpgemeenten terecht.”

Waar zij dan wel naartoe trekken, zijn de grote steden. Deze hebben volgens het CBS en PBL ‘een grote aantrekkingskracht op immigranten, waaronder arbeidsmigranten uit de EU, expats en internationale studenten’. Hoogleraar Latten beaamt dat. ,,We leven in een nieuwe kennissamenleving. Wil je veel bereiken, dan wil je zo veel mogelijk diploma’s verzamelen. Dat betekent dat veel jongeren eerst naar steden met universiteiten of hogescholen verhuizen, want alle banen met diplomavereisten bevinden zich in de randstad”, aldus Latten. ,,De kennissamenleving vereist wonen in centrale locaties.”

“Er zijn dan meer zorgboerderijen dan kinderboerderijen”

Latten benadrukt wel dat niet alleen de grote steden groeien, maar ook de metropoolregio’s an sich. ,,Mensen gaan in toenemende mate hun leven doorbrengen in metropoolregio’s”, zegt hij. ,,Jongeren van het Friese platteland gaan doorgaans niet terug, dat komt meestal door het gebrek aan banen daar. Ze proberen in het westen meer welvaart op te bouwen, hoger opgeleiden doen dat ook. In de randen van het land houd je dan meer ouderen over.”

“Je krijgt daar eerder een rouwkaart dan een geboortekaart”

“Er zijn dan meer zorgboerderijen dan kinderboerderijen”

De eerste Nederlandse miljoenenstad

Naar verwachting zal Amsterdam in 2030 als eerste Nederlandse stad de grens van 1 miljoen inwoners doorbreken. De hoofdstad voegt zich dan bij een rijtje van grote Europese miljoenensteden.

Volgens hoogleraar demografie Jan Latten betekent dan wel dat de agglomeratie Amsterdam op dat moment richting het aantal van 3 miljoen inwoners gaat. “De klontering van mensen in een agglomeratie neemt toe. Als Amsterdam groeit, groeien alle randgemeenten ook.”

Top 5 grootste steden van Europa:

1. Istanboel (Turkije) - 15,8 miljoen inwoners
2. Moskou (Rusland) - 12,6 miljoen inwoners
3. Londen (Groot-Brittannië) - 8,8 miljoen inwoners
4. Sint-Petersburg (Rusland) - 5,3 miljoen inwoners
5. Berlijn (Duitsland) - 3,6 miljoen inwoners

Op het moment dat Amsterdam door de grens van 1 miljoen inwoners breekt, zal de stad er volgens Latten ook anders uitzien. Dit geldt overigens voor alle groeiende steden, zo denkt de hoogleraar.

“Steden zullen ook veranderen in hun uiterlijk, met zo veel groei moet je hoger gaan bouwen. Het wordt druk beneden, maar het moet daar wel gezellig blijven”, zegt Latten. “Er wordt dan bijvoorbeeld meer groen op straat gecreëerd.”