Deze week wordt de Engweg besproken in 'Een straatje om...'.
Deze week wordt de Engweg besproken in 'Een straatje om...'. Sarah Westphal
Een straatje om

De Engweg: de rand van imponerende enken

9 maart 2022 om 10:41 Achtergrond

PUTTEN Overal op straat is een stukje geschiedenis te vinden. Van de Telgterweg tot de Gebbekuillaan: elke straatnaam in ons dorp vertelt een verhaal. In Een Straatje Om vraagt de redactie naar de onbekende weg en probeert ze de oorsprong van Puttense straatnamen te achterhalen. Deze week praten we je bij over de Engweg.

De Eng-, de Hoge Eng- en de Lage Engweg… Al deze straatnamen verwijzen naar hetzelfde: het zijn wegen aan de rand van de vroegere enk. Een enk is een hooggelegen akker op zandgronden. Synoniemen voor een enk zijn een es, akker, kouter, veld of, nu wordt het logisch, een eng. Vandaar dus de naam Engweg.

Er is niet veel bekend over het ontstaan van enken, maar waarschijnlijk zijn ze aangelegd in de tijd dat de graanteelt in Nederland een steeds belangrijker proces werd. 

Graan is al honderdduizenden jaren een veel gebruikt voedingsmiddel en de mens eet al duizenden jaren lang brood. Maar in Europa verliep dit proces iets trager. Pas in de middeleeuwen werd brood de basis van het Europese voedingspatroon.

Daardoor steeg in de negende en tiende eeuw de vraag naar onder andere rogge, haver en boekweit. Sindsdien is graan wereldwijd de meest belangrijke voedingsbron voor de mens.

Om aan de vraag te kunnen voldoen, werd in die eeuwen veel vruchtbare grond ingezet voor graanteelt. Velden met veel grondwater waren hiervoor het beste. Op de Veluwe vinden we enken daarom vaak op hoge plekken, daar is de grondwatertoevoer het gunstigst in deze buurt. Ook zou de plaggenbemesting kunnen bijdragen aan de hoge ligging van een enk. Plaggenbemesting is een oude landbouwmethode, waarbij organisch materiaal gemengd wordt met dierlijk mest. Dit mengsel wordt gebruikt om landbouwgronden mee te bemesten. Door het regelmatige gebruik van deze methode ontstaat er een ‘plaggendek’. Dat is een ophoging van het land. Door het eeuwenlange gebruik van plaggenbemesting, komt een enk dus steeds hoger te liggen.

Ook in Putten werden sinds de middeleeuwen veel velden gebruikt voor graanteelt. De Engweg maakt deel uit van de eerste ring om het dorp. Daar achter begonnen vroeger de enken. 

Enken kunnen er imponerend uitzien: het zijn vaak héle grote bouwlandgebieden. Meestal zijn die velden verdeeld onder een aantal smalle stukken land, die dan weer onderverdeeld zijn tussen verschillende boeren. De gedeeltes worden gescheiden door bijvoorbeeld greppels of grensstenen. Hoe imponerend zo’n veld er dus ook uitziet, zo’n groot stuk behoort vrijwel nooit aan één boer. 

De Veluwe is een bron van vruchtbare grond en dus al eeuwen een geschikte plek voor enken. Langs de grens van een enk, worden wegen vaak naar de bouwlandgebieden vernoemd. Zo ook in Putten, waar de bekende binnenste ringweg ernaar vernoemd is: de Engweg.

Sarah Westphal

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie