De alleskunner van de negentiende eeuw

PUTTEN Overal op straat is een stukje geschiedenis te vinden. Van de Heinestraat tot de Cleenhorsterweg: elke straatnaam in ons dorp vertelt een historisch verhaal. In Straatje Om vraagt de redactie naar de onbekende weg en probeert ze de oorsprong van Puttense straatnamen te achterhalen. Deze week praten we u bij over de Van Lennepstraat. 

Hij was een alleskunner, van jongs af aan had hij al vele ambities. Hij was advocaat, dichter, uitgever, politicus, schrijver én betrokken burger: Jacob van Lennep. Hij was de man naar wie de Van Lennepstraat in Putten vernoemd is.

Van Lennep werd in 1802 geboren in Amsterdam, in een welgesteld gezin. Zijn moeder kwam niet veel buiten wegens ziekte en bracht daarom veel tijd door met haar zoon. Ze pakte regelmatig een boek met hem en onderwees hem. De slimme en vrolijke kleuter kon daardoor op driejarige leeftijd al lezen en schrijven.

Al vroeg begon Van Lenneps interesse in historische zaken. Hij leerde hierover op school en van zijn familie. Zijn literaire belangstelling moet hij echter in zijn vrije tijd hebben ontwikkeld: hij kreeg hierover geen les op school. Op dertienjarige leeftijd klom Van Lennep al graag in de pen. Hij schreef gedichten en deed pogingen om toneelstukken te schrijven en bestaande stukken te vertalen.

In zijn studententijd werd hij lid van een literair dispuut en ging hij verder met schrijven. Hij studeerde toen rechten aan de Universiteit Leiden. Naast de colleges van zijn universiteit volgde Van Lennep ook privé-colleges bij Willem Bilderdijk, een geschiedkundige en dichter uit die tijd.

Van Lenneps vader vond echter dat Bilderdijk tegenstrijdig was en dat zijn zoon te fanatiek was in de lessen: ,,Twee of drie bezoeken (bij Bilderdijk, red.) hebben mijn zoon reeds tot een proseliet (bekeerling, red.) van hem gemaakt.” Van Lennep zou in die tijd zelfs depressief zijn geweest. Zijn vader wilde daarom dat Bilderdijk zou worden overgeplaatst.

Vijf jaar na zijn afstuderen werd Van Lennep rijksadvocaat, waardoor hij zich bezighield met rechtszaken van het rijk. Door deze baan verdiende Van Lennep veel en kreeg hij veel aanzien. Maar dit vond hij nog niet genoeg. Hoewel de rijksadvocatuur zijn belangrijkste werk was, had hij veel nevenfuncties.

Hij was dus schrijver, waardoor hij een graag geziene man was in Nederland. En nog steeds heeft hij veel status in ons land. Hij schreef gedichtenbundels en (historische) romans die na tweehonderd jaar nog steeds gelezen worden. Verder was Van Lennep secretaris van curatoren van het Athenaeum Illustre, de voorloper van de Universiteit van Amsterdam. Hij rijkte diploma’s en prijzen uit, was aanwezig bij examens en schreef een toneelstuk ter ere van het tweehonderdjarig bestaan van het Athenaeum.

Verder was hij lid van de landbouwcommissie, de choleracommissie én het Koninklijk Nederlandsch Instituut. Bij de laatste had hij een belangrijke rol bij de onderdelen taal- en letterkunde en geschiedenis. Hij herschreef en hertaalde in zijn tijd bij het Koninklijk Nederlandsch Instituut zelfs de Nederlandsche Grondwet op aanvraag van koning Willem II.

Van Lennep was dus een invloedrijke man, wiens invloeden nog steeds terug te vinden zijn. Zijn ambities kon hij waarmaken, waardoor nog steeds veel mensen tegen hem opkijken. Het is dus geen wonder dat er in verschillende dorpen en steden, waaronder Putten, een straat naar hem vernoemd is.

Sarah Westphal