De twijfels en vragen in een verdeeld dorp

PUTTEN - Dit is een verhaal vol met twijfels en vraagtekens over de Puttense moordzaak. Twijfels en vraagtekens uit de Puttense samenleving zelf. Een verdeelde samenleving die al ruim 14 jaar in de greep wordt gehouden door de moord op de 23-jarige stewardess Christel Ambrosius, de berechting en vrijlating van de Twee van Putten en het vorige week oppakken van die ene voormalige Puttenaar.

Door Peter den Dikken

,,Heb je het grote nieuws al gehoord?" gonst het aan het begin van de middag van dinsdag 20 mei in het centrum van Putten. Voor de zoveelste keer wordt deze gemeente geconfronteerd met een nieuw hoofdstuk in de Puttense moordzaak, zo'n beetje de spraakmakendste moordzaak uit de geschiedenis van Nederland. ,,Om drie uur vanmiddag is er in Apeldoorn een persconferentie van de politie. Ze hebben iemand aangehouden met hetzelfde DNA als bij Christel Ambrosius is gevonden." Later die middag wordt in heel Putten en Nederland bekend dat de aangehoudene een 33-jarige man uit Delft is, die ten tijde van de moord in het Veluwse dorp woonde.

Vraagtekens

De geruchtenmachine komt langzaam op gang. Wie is hij? Ken ik hem? Namen en straten worden genoemd. Men rekent uit dat die man ten tijde van de moord 18 jaar moet zijn geweest. Een Puttenaar, met twee armen leunend op de stuur van zijn fiets, mompelt: ,,18 jaar en dan een moord plegen? Dat kan ik niet geloven. Ja, een sexcontact met haar hebben, dat kan. Misschien wel een verkrachting. Dan heb je ook DNA. Maar een moord?"

Een vrouw vraagt zich hardop af of het de week daarvoor uitbrengen van het boekje van Nataschja van der Stelt, de vriendin van Christel, hier iets mee te maken heeft. De geruchten, de twijfels, de vraagtekens. Voor de zoveelste keer komen deze in verband met de Puttense moordzaak in het dorp naar boven.

's Avonds meldt Peter R. de Vries dat de verdachte in januari 1994 op enkele honderden meters afstand met het plaats delict woonde, 'op steenworp afstand'. En de volgende dag wordt al snel bekend dat de man Ronald P. heet en op de Meidoornlaan heeft gewoond. Vlakbij de Driewegenweg, waar in het huisje van de oma van Christel de verkrachting en de moord hebben plaatsgevonden.

Cameraploegen

Inmiddels hebben op deze woensdag, een drukke marktdag in Putten, diverse cameraploegen een plekje gevonden. Staan de landelijke kranten vol over de zaak Putten. Worden er radio en televisie programma's aan de 'oplossing' van de moord besteed. En ondertussen blijven de mensen in het dorp verdeeld. Zoals al jarenlang. De ene groep weet zeker dat Herman du Bois en Wilco Viets onschuldig hebben vastgezeten en de andere groep weet net zo zeker dat de 'Twee van Putten' verantwoordelijk zijn voor de moord op Christel Ambrosius. Hoewel je bij de laatste groep toch al de eerste twijfels hoort. Zouden ze het dus niet gedaan kunnen hebben? Maar waarom hebben ze samen met Bettink en Schuchard bekend?

De Puttenaren worden weer eens geconfronteerd met deze zaak en met zichzelf. Theorieën worden ook hardop geopperd. Ja, misschien heeft die Ronald haar wel verkracht, maar iemand anders haar vermoord. En wat is de rol van Bas, de broer van Christel, in deze zaak? Er werd toch ook een tandje van hem gevonden en een DNA-spoor op de broek van zijn zus? Met een gereconstrueerde uitzending in 2005 van Opsporing Verzocht van de Avro stonden op zondagmiddag 9 januari 1994 toch twee jongemannen van rond de 20 jaar op de Bosrand, precies tussen de Meidoornlaan en de Driewegenweg, met Christel te praten? Ze fietsten toch ook achter haar aan? Waarom hing na de moord de sleutel weer netjes op de juiste plek en was de jonge vrouw bedekt? Dat doet een jongen, die waarschijnlijk voor het eerst iemand verkracht en vermoord, toch niet in zijn eentje? Kende Ronald misschien Christel of haar broer? Andere Puttenaren laten duidelijk weten dat ze het zeker weten: Ronald is dé dader en hij heeft het in z'n eentje gedaan!

Geruchten

Geleidelijk nemen de geruchten de overhand over de jeugd van die jongen, waar hij allemaal gewoond en gezeten heeft, wat zijn beroep was en wat voor persoon het is. Een man zegt hem te kennen. ,,Niet goed hoor. Ik ken hem van zien. Het was een beetje een eenling, maar ik vond hem verder wel oké." Een ander meldt juist dat het een boefje was en dat hij helemaal niet begrijpt dat die jongen nooit voor een DNA-onderzoek is opgeroepen en dat hij niet bij de plaatselijke politie in zicht was gekomen. ,,Ja, na die mishandeling van zijn vriendin in Delft. Ja, toen wel. Maar dat vraag ik me ook af, want stel als ik mijn vrouw mishandel, moet ik dan ook DNA afstaan?"

Langzaam verschijnen er die dagen meer geruchten ten tonele, zowel plaatselijk als landelijk. Dat boekenschrijfster Nataschja van der Stelt schuin tegenover de ouders van de verdachte woont, dat Du Bois en Viets samen met de aangehouden man uit Delft in de gevangenis hebben gezeten, dat de verdachte man zijn vader zou hebben mishandeld en bij de buren heeft ingebroken en dat hij ook wel eens iets te maken zou kunnen hebben met de verdwijning van Maria van der Zanden, in hetzelfde jaar als de vermoorde leeftijdsgenoot Christel Ambrosius raadselachtig vermist en voor het laatst gezien in de buurt van de Driewegenweg.

Volgende hoofdstuk

De terechte of onterechte twijfels en de vragen, de verdeeldheid, de onrust, de nieuwsgierigheid. Ze blijven, naast de keiharde feiten, tot en met vandaag in Putten en omgeving ronddwalen. De meeste inwoners uit Putten zijn de jaarlijks terugkerende opschudding rond de zaak zat, maar men vindt deze nieuwste ontwikkeling toch ook spannend en men wil graag het volgende hoofdstuk afwachten. Het volgende hoofdstuk dat voor honderd procent zekerheid zal geven wie de dader of de daders van de verkrachting en de moord op Christel Ambrosius is. Het einde van dit trieste verhaal met alleen maar verliezers in Putten komt in zicht. Of toch niet?

Het verhaal van Peter den Dikken is kort na het bekend worden van de aanhouding van een nieuwe verdachte in de Puttense moordzaak geschreven en kan op onderdelen door de actualiteit zijn achterhaald.