Een krans met een betekenis

1 oktober 2008 om 00:00 Nieuws

Enkele dagen voor de razziaherdenking vertellen beide elfjarige leerlingen over de kranslegging op 2 oktober. In een lokaaltje van de basisschool begint Rojda: ,,Ik ben in Turkije geboren. Toen ik ruim één jaar oud was ben ik naar Nederland gekomen, omdat mijn oom in Turkije was doodgeschoten en mijn vader in de gevangenis had gezeten. Hij was daar ook mishandeld. We kwamen aan in Almere en na een jaar gingen we in Putten wonen. Thuis praat ik Turks en op school Nederlands.”

PUTTEN - Morgen leggen Joël Mol en Rojda Güngörmüs namens alle Puttense leerlingen een krans bij de Vrouw van Putten tijdens de officiële herdenking van de razzia. Joël en Rojda zijn groep 8-leerlingen van basisschool Ichthus.

door Peter den Dikken

Ze kwam in groep 1 van de Ichthus, samen met Joël. Deze jongen zegt: ,,Ik ben gewoon in Putten geboren, hoor.” Hij vertelt, en we bedenken hier dat het nog kinderen zijn en dat voor hen niet alles honderd procent duidelijk is, over zijn voorouders. ,,Mijn opa of overgrootvader, die volgens mijn moeder Buitenhuis met zijn achternaam heette, wist met de razzia te ontsnappen aan de Duitsers. Als hij gevangen genomen was en naar Duitsland moest, was hij niet teruggekomen. En dan was ik dus niet geboren.”

Joël en Rojda vertegenwoordigen morgenavond alle Puttense leerlingen tijdens de razziaherdenking. ,,Juf Margriet had alle namen van onze groep 8 in een bakje gedaan”, vertelt Rojda Güngörmüs, ,,ik werd als eerste getrokken en toen nog een meisje, maar die wilde niet. Joëls naam kwam daarna uit het bakje en hij wilde wel.” Joël Mol: ,,Ik vind het een grote eer om de krans te mogen leggen! We leggen niet zomaar een krans, het heeft ook een betekenis. Met de razzia werden door de Duitsers veel mannen uit Putten meegenomen en zeshonderd kwamen niet terug. De mensen moeten niet denken: oh, het is maar een kranslegging. Nee, ze moeten respect voor de doden hebben. Als ze het in de krant lezen, moeten ze ook niet gaan lachen of zo, want er zijn allemaal onschuldigen omgekomen.”

Rojda doet andere kleding aan dan vandaag. ,,Zal ik zwarte kleding aandoen?” Joël: ,,Ik doe mijn zondagse kleren aan die ik ook aan heb als ik naar de kerk ga.” De directeur van hun basisschool, Van den Hee, gaat samen met beide leerlingen nog oefenen bij het monument en iets uitleggen over de razzia. Ook gaat de hele groep 8 op de ochtend van 2 oktober naar de Oude Kerk, de Vrouw van Putten en de Gedachtenisruimte, waar ze achtereenvolgens van De Graaf, Dekker en mevrouw Knoppersen de geschiedenis van de razzia van Putten te horen krijgen.

Joël en Rojda vinden het wel spannend: ,,Van alle Puttense kinderen mogen wij tweeën die krans leggen. Tussen al die hoge mensen. Ook minister van Defensie Van Middelkoop komt. Daar hebben we pas veel over gelezen, over Afghanistan en het Nederlandse leger en zo. Nu weten we hoe die minister in elkaar zit. Dat leerden we uit ons Prinsjesdagboekje. Misschien gaan we hem wel een handje geven.”

Joël Mol en Rojda Güngörmüs tot slot: ,,We denken dat op 2 oktober veel kinderen uit onze klas bij de herdenking komen kijken, maar ook familie en bekenden. Het wordt spannend, maar het is vooral een eer om die krans te mogen leggen.”