Jankees Goud wint Bosch-van de Kolkprijs 2020

PUTTEN De Stichting Nederlandse Volksklederdrachten ‘Collectie Koningin Wilhelmina’ heeft de ‘Eef Bosch-van de Kolkprijs voor streekdrachten’ 2020 toegekend aan Jankees Goud van ‘Atelier Dr8acht’ in Putten.

,,Jankees Goud heeft zich ontwikkeld tot een veelgevraagd specialist die met kennis en groot vakmanschap musea, folkloregroepen en particulieren van dienst is op gebied van het maken en opmaken van mutsen en andere streekdrachtonderdelen."

Het is de zevende keer dat de onderscheiding wordt uitgereikt, de eerste keer aan de eerste voorzitter van de stichting en naamgeefster van de prijs niet meegerekend. De prijs, een bedrag van 3000 euro een onderscheiding en een laudatio, wordt toegekend voor het stimuleren van het behoud, de studie en kennisoverdracht van streekdrachten.

Jankees Goud is al sinds zijn kinderjaren in Zeeland gefascineerd door streekdrachten. Op 18-jarige leeftijd kocht hij zijn eerste paar verguld zilveren keelknopen, wat de aanzet was tot verzamelen. Snel daarna kocht hij zijn eerste Zeeuwse pak en werd hij lid van Ons Boerengoed, vereniging tot instandhouding van het Zeeuws Cultureel Erfgoed. Hij heeft in de afgelopen twintig jaar een groot netwerk opgebouwd in de streekdrachtwereld. Hij verzamelde informatie en een grote collectie beelddocumentatie en specialiseerde zich in het maken en opmaken van mutsen.

Mutsen en kappen vormen voor veel streekdrachten het sluitstuk van het kostuum. Doordat veel drachten niet meer dagelijks gedragen worden is vaak ook de kennis rond het maken en opmaken van mutsen (bijna) verdwenen. Dit is een groot gemis, aangezien een sterk vergeelde en verfrommelde muts voor musea niet presentabel is en ook voor folkloregroepen en particulieren weinig waarde heeft.

Door bezoeken aan streekdrachtdragers of -kenners in het veld bekaamde Jankees zich in technieken. Met grote zorg en veel oog voor detail weet hij streekdrachtmutsen, kappen en andere onderdelen met gebruik van het juiste materiaal, op verantwoorde wijze, weer presentabel of draagbaar te maken.

Waar streekdrachten niet meer actief gedragen worden en kennis omtrent het maken en opmaken verloren is gegaan experimenteert hij net zolang totdat het gewenste resultaat wordt bereikt. Ook maakt hij complete reconstructies van Zeeuwse streekdrachten. Daarnaast is hij actief op het gebied van kennisdeling en houdt hij lezingen over Zeeuwse streekdrachten en schrijft hij artikelen. 

De jury is van mening dat de drie criteria voor de prijs: behoud, studie en kennisoverdracht van streekdrachten door Jankees Goud op buitengewone wijze worden vervuld en daarom komt de Bosch-van de Kolkprijs 2020 hem volkomen toe.

COLLECTIE KONIGING WILHELMINA Eef Bosch- van de Kolk (1920-2009) was sedert 1948 lid van wat toen nog heette, ‘het Comité’ dat streekdrachten en alles wat daarbij behoorde verzamelde. Het begon met maar liefst 240 kostuums met alle toebehoren zoals sieraden, accessoires, hoofddeksels en schoenen. Die collectie was in 1898 bijeengebracht om aan de jonge koningin Wilhelmina een beeld te geven van wat in haar koninkrijk gedragen werd en gedragen was. De verzameling werd bij haar troonsbestijging tentoongesteld onder de naam ‘Collectie Koningin Wilhelmina’ in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Een deel van die verzameling bleef bijeen, eerst in het Rijksmuseum en na de oprichting van het Nederlands Openluchtmuseum verhuisde de collectie naar Arnhem.

In de Tweede Wereldoorlog ging de collectie, op een enkel stuk na, verloren. Na de oorlog kwam er een comité  dat een nieuwe Rijkscollectie streekgebonden kleding samenstelde uit schenkingen van particulieren en musea. In 1949 werd de collectie, die de naam bleef houden ‘Collectie Koningin Wilhelmina’, aangeboden aan koningin Juliana. Eef Bosch- van de Kolk was aanvankelijk het jongste lid van het comité. Zij heeft veel voor de collectie gedaan, zowel op het gebied van het samenstellen van de verzameling als organisatorisch en bestuurlijk. Zij was eerst penningmeester, later secretaris en als zodanig was zij de stuwende kracht achter de omzetting van het comité in de Stichting Nederlandse Volksklederdrachten ‘Collectie Koningin Wilhelmina’.

De collectie is door koningin Juliana ingebracht in de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau te Den Haag, maar is fysiek in het Nederlands Openluchtmuseum gebleven. Daar worden de stukken behouden, beheerd en indien mogelijk tentoongesteld. De Stichting Nederlandse Volksklederdrachten ‘Collectie Koningin Wilhelmina’ bestaat nu alleen nog uit een fonds dat wil bijdragen aan de kennis omtrent de Nederlandse volksklederdrachten in de ruimste zin van het woord.